Üriner sistem böbrekler, üreter, idrar kesesi (mesane) ve üretradan oluşmaktadır. İdrar böbreklerde üretilmekte, üreter aracılığıyla idrar kesesine iletilmekte ve ardından vücuttan atılana kadar burada tutulmaktadır.
Mesanede biriken idrar, ortalama 150 mililitreye ulaştığında idrar hissi oluşmaktadır. Mesane dolduğunda idrar üretraya iletilmekte ve ardından istemli olarak buradan vücut dışına atılmaktadır.
İçindekiler
Üriner Sistem Nelerdir?
İdrarı oluşturan böbrekler ve idrarın vücuttan dışarı atılmasını sağlayan sistem, üriner sistemi oluşturmaktadır. “Yani üriner sistem nelerdir?” sorusuna böbrekler, üreter, idrar kesesi ve üretra cevabı verilebilmektedir.
Üriner Sistem Bozukluğu Neden Olur?
Üriner sistem bozukluğu mikroorganizmaların üriner sisteme ulaşması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Mikroorganizmalar idrar yoluna asendal yol, hematojen yol veya lenfatik yol aracılığıyla ulaşmaktadır. Üriner sistem epiteli, sürekli olarak kendini yenilemekte ve bu sayede üriner sistem hastalıklarından ciddi oranda korunulmasını sağlamaktadır. Ancak bu yapı içerisinde bir tıkanma olması, düzenli şekilde işleyen sistemin bozulmasına neden olmaktadır. Ayrıca bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar üriner sistem hastalıklarını da tetikleyebilmektedir.
Üriner Sistem Anatomisi Nedir?
Üriner sistem anatomisi 4 temel yapıdan oluşturmaktadır. Böbrekler, üreter, idrar kesesi ve üretra üriner sistem anatomisini oluşturan yapılardır.
Böbrekler karın boşluğunun arka tarafında bulunmaktadır. Olukça derindedir ve bu sayede iyi korunmaktadır. Her bir böbrek yapı olarak korteks ve medulla olmak üzere 2 kısımdan oluşmaktadır. Korteks, böbreğin dış kısmıdır ve idrarın oluştuğu yerdir. Medulla ise böbreğin iç kısmıdır ve çok sayıda küçük ve farklı büyüklükteki kanallardan oluşmaktadır. İdrar medulladan üretere iletilmektedir. Normal böbrek ağırlığı erkeklerde yaklaşık 150 gram kadınlarda ise 135 gramdır. Uzunluğu 10 ila 12 cm arasında, eni 5 ila 7 cm arasında ve kalınlığı yaklaşık 3 cm’dir. Böbrek boyutu cinsiyete ve genel vücut yapısına bağlı olarak değişiklik göstermektedir.
Üriner sistem anatomisini oluşturan bir diğer yapı ise üreterdir. Üreter mesane ile böbrek arasında taşıyıcı görev üstlenmektedir. Her iki böbrekten mesaneye uzanan birer üreter bulunmaktadır. Üreter uzunluğu yetişkinlerde ortalama 22-30 cm arasındadır. Üreter kas liflerinden oluşmuştur ve boru şeklindedir. Böbrekte oluşan idrarın mesaneye ulaştırılmasını üreter kasları, yukarıdan aşağıya doğru dalga şeklinde kasılarak, gerçekleştirmektedir.
Mesane yani idrar kesesi, idrarın depolandığı alandır ve yoğun kas liflerinden oluşmaktadır. Mesane ortalama 500 ml’lik kapasiteye sahiptir ve genişleyip güçlü şekilde kasılma özelliğine sahiptir. Mesane kasıldığında idrar mesaneden üretraya geçmektedir.
Üretra kanal şeklindedir ve idrarı mesaneden alıp dışarı atmaktadır. Erkek ve kadınlarda üretra yapısı farklıdır. Kadınlarda üretra kısa ve düzdür. Bu nedenle kadınlarda üretradan taş geçmesi erkeklere kıyasen daha kolaydır. Erkeklerde üretra uzundur ve 2 kez kıvrılma yaparak daralmaktadır. Bundan dolayı üriner sistemde üretilen taşlar burada tıkanabilmekte ve şiddetli sancıya ve tıkanmaya neden olabilmektedir.
Üriner Sistem Görevleri Nelerdir?
Üriner sistem, kanı süzerek idrar oluşumunu sağlayan böbrekler, böbrekteki idrarın mesaneye taşınmasını sağlayan üreter, idrarın birikip dışarı atılmasına kadar ki sürede vücutta tutulmasına yardımcı olan mesane ve idrarın vücuttan dışarı atıldığı yer olan üretradan oluşmaktadır. Üriner sistemi oluşturan bu yapıların temel görevleri ise şunlardır:
- Metabolizma artıklarını vücut dışına atmak
- Vücudun su dengesini korumak
- Mineral dengesi sağlamak
- Ozmotik basıncı dengelemek
- Asit-baz dengesi sağlamak
- Zararlı maddeleri vücuttan atmak
- Hormon dengesini korumak
Üriner sistem sağlığı için sıcak ve nemli havalarda tüketilen su miktarı arttırılmalı, kış aylarında soğuktan korunulmalı, aşırı acı ve baharatlı yiyecekler tüketilmemeli, kişisel bakıma dikkat edilmeli düzenli duş alınmalı, gereksiz ilaç kullanımından kaçınmalı ve idrar uzun süre vücutta tutulmalıdır.
